Over veranderingen en dagelijkse kost

Hier in Zweden verschijnt de lente eerst in het zuiden van het land en vloeit dan langzaam naar het noorden. De herfst komt het eerst in het noorden en trekt dan als een groep migrerende kraanvogels over het land richting het zuiden. Ik kan het moment dat de herfst hier aankwam niet precies aanwijzen, maar met de eerste tekenen was het nog 25 graden en maakte ik liters appelsap van de idiote hoeveelheid appels die ik had gekregen en geraapt. 

De wereld verkleurt en verandert langzaam. De blauwe bessenplantjes in de bossen kleuren naar roodbruin, de berkenbomen kleuren geel, de varens bruin en de populieren rood. Natuurlijk blijft het overgrote deel gewoon altijd donkergroen. 

Ik raakte tijdens de zomermaanden ernstig verslaafd aan zwemmen. Het water werd steeds kouder en mijn lijf deed het er goed op. Ik voelde de oxytocine en endorfine door mijn lijf jagen tijdens en na het baden. Springlevend! Nu is het dan toch echt te koud om te zwemmen, helaas. Ik zou misschien kunnen dippen, maar ik zou het ook niet kunnen doen. Mijn hoofd en mijn lijf vechten erom: gewoon doorzetten of zacht zijn voor jezelf. Toen ik afgelopen weekend tot mijn middel in het water stond, voelde ik mijn spieren in mijn kuiten samentrekken en mijn huid werd langzaamaan zo koud, dat ik dacht dat een poot van de hond op mijn blote been een amputatie zou veroorzaken. Enfin, het zwemmen laat ik maar even. 

Een andere nieuwe hobby is paddenstoelen zoeken, met name cantharellen. Maar ook eekhoorntjesbrood en gele stekelzwammen zijn welkom in mijn mandje. Mijn hart maakt een sprongetje als in een goudgele rakker in het mos zie staan! Helemaal fantastisch zijn de groepjes van "het goud van het bos", zoals cantharellen hier in Zweden genoemd worden. We eten dan ook sinds eind juli twee keer in de week cantharellen. Inmiddels hebben we cantharellenpasta, risotto met cantharellen, bospaddenstoelensoep, quiche, gebakken cantharellen met steak en omelet met cantharellen op de menukaart staan en heb ik wat ingemaakt, gedroogd en ingevroren. Mocht je nog een interessant recept hebben, dan hoor ik het graag. Inmiddels hebben de gele cantharellen plaats gemaakt voor de trechtercantharellen. Die hoef je niet te zoeken, daar struikel je over.

Hoe gaat het nu eigenlijk écht hier? Heel erg goed. De kwaliteit van leven is zo veel groter (voor ons) dan in Nederland. Dat komt onder meer door de ruimte en de natuur die altijd binnen handbereik is. Het bos aan de overkant van de weg, het meer aan de andere kant en de velden overal om ons heen; we kijken onze ogen uit, zelfs tijdens de dagelijkse ritjes naar de stad voor werk, school en boodschappen. Elk moment is een schilderijtje. De dromerige luchten zijn adembenemend mooi. De beestjes die we dagelijks zien, zoals reeën, zeearenden, vossen, elanden, libellen, kraanvogels en vele andere, brengen ontzettend veel plezier. De heldere sterrenhemel, het noorderlicht, de zonsopgangen...we vergapen ons verstand. 

En wat de rust en ruimte betreft, waar al die geëmigreerde Nederlanders over praten: er wonen hier nog geen 10 miljoen mensen en Zweden is 11 keer groter dan Nederland. Als je het Zweedse inwonersaantal zou relateren aan de Nederlandse oppervlakte, zou dat neerkomen op nog geen 900.000 inwoners in Nederland. Dat kun je je niet voorstellen, toch? 

Ik ben in de zomer gestart met werken bij een lokaal restaurant, Magdakullan, waar ik als familie ben ontvangen en -met liefde- echt de benen onder mijn lijf uit gerend heb. Het voelt fijn om bij te dragen, ook financieel thuis en maatschappelijk. De taallessen gaan gewoon door en gaan voorspoedig. Adan gaat als een malle en praat steeds minder Engels op school. Op dinsdag tennist hij en om de week op vrijdag brengen we 'm in de avond naar de fritidsgard, een soort kindersoos op het platteland. Jeroen is nog steeds tevreden met zijn werk. Langzaamaan groeit ons sociale netwerk, via werk en school. 

De grasmaaier zal nog een keer zijn werk moeten doen en dan hoeft ie pas in april weer van stal gehaald te worden. We stoken de houtkachel inmiddels bijna dagelijks om het huis behaaglijk warm te houden, of gewoon heet, omdat we dat fijn vinden. De zomerbanden worden eind deze maand omgewisseld voor winterbanden. De, soms subtiele, veranderingen geven ons richting en houvast. En het is heerlijk om je daaraan over te kunnen geven. Het is letterlijk onze dagelijkse kost: het stilt op alle fronten onze honger.

Vaak leggen onze camera's niet goed vast wat we zien, maar desalniettemin hier een fotorapportage van ons uitzicht op het oosten van begin juli tot nu:

8 juli

28 juli

21 augustus

29 augustus

3 september

5 september

17 september

30 september

3 oktober

5 oktober

8 oktober

Endless sommar

Het is 'midsommar' in Zweden, wat naast kerst de belangrijkste viering van het jaar is. De Zweden zijn uitgelaten en opgetogen. Er heerst een kinderlijk gevoel van een eindeloze zomer. In Nederland word je niet voor vol aan gezien als je als volwassene met een bloemenkrans op je hoofd rond een met blad en bloemen aangeklede paal gaat dansen en onder begeleiding van een accordeon meezingt met een kinderliedje over kikkers. Maar hier in Zweden kijkt niemand je raar aan, óók niet als je niet meedoet.

Wafels, aardbeien en slagroom als ontbijt

Ik liet me meevoeren op de golf van het midsommar-gevoel en in mijn nieuwe jurk en met zelfgemaakte bloemenkrans -ik heb zelfs gegoogled voor tips- gingen we naar de viering.  Ongemakkelijk stonden we te kijken,  wij alledrie. Adan,  omdat hij kindjes uit zijn klas zag,  waar hij niet graag op af stapte.  Wij, omdat we naarstig op zoek waren naar een bekend gezicht, terwijl we de jaarlijkse traditie met nieuwsgierigheid gadesloegen. 

In de ochtend in de bossen was ik me ineens bewust van dat endless summer-gevoel. Ik bedacht me dat ik dat gevoel herkende uit mijn jeugd: met 6 magische, oneindige weken vakantie voor de deur. Elke dag zwemmen totdat het zwembad sloot. In de zinderende hitte op vakantie naar de beboste bergen van onze buurlanden, waar je dan de zin "deux baguettes s'il vous plait" moest leren om in de ochtend voor het ontbijt te zorgen. Korte broeken, waterspelletjes, barbecue en late avonden.

En ergens in mijn leven ben ik dat gevoel kwijtgeraakt. Ik weet niet waar, maar ik kijk al sinds het begin van de basisschooltijd van Adan op tegen de zomervakantieperiode, en ik ken vele ouders in Nederland die het eerder als een last ervaren dan als een lust. En hier in Zweden hebben kinderen zelfs 10 weken zomervakantie!! Dat is pas een endless summer. Hoe overleef je dat als ouder? 

Boris met mijn krans

De meeste Zweden kennen dat gevoel niet. Die nemen ook gewoon 4, 5, 6 of 7 weken vakantie,  in plaats van de schamele 2 of 3. Ik sprak een moeder van een klasgenoot van Adan die zelfs om de lange zomervakantie terugverhuisd is naar Zweden. Het kinderlijke gevoel van de endless summer is hier niet voorbehouden aan kinderen, maar de volwassenen omarmen het minstens zo hard. Dat zie je aan de bloemenjurkjes, de linnen bloesjes en aan het vakantieschema van het team van Jeroen. Want er is er maar één op zijn werk met 'maar' 3 vrije weken en dat is Jeroen. 

Het geeft me een nieuwe, relaxtere kijk op die lange periode. Eigenijk is het kei gaaf voor mijn kind om zó ontzettend lang vakantie te hebben, waarom zou ik dat gevoel met mijn zure blik verpesten voor 'm? Van 'we maken er het beste van' ga ik langzaam over in 'geniet er van mijn kindje, ik zal je zoveel ik kan ondersteunen'. Voelt een stuk meer bevrijdend.

Geluk of ...?

Jeetje, krijgt de blog ineens toch een filosofisch tintje. Ik ga het toch even van me afschrijven, terwijl ik op de achtergrond Roeb Roerdomp (zo hebben we hem genoemd) vanuit het riet hoor blazen op zijn hoorn. Schrijven geeft me helderheid, het ordent mijn gedachtes. Hebben wij nu zoveel geluk gehad met ons pad naar Zweden? 

Ik volg een aantal podcasts, vlogs, blogs en Instagrammers: allen Nederlanders die net zoals wij in Zweden zijn beland. Allemaal een eigen verhaal te vertellen, een eigen weg te bewandelen en geen enkele weg is zoals de onze. Mijn hart maakt een sprongetje als ik iets in hun verhaal herken, als mijn brein overeenstemming bereikt tussen hetgeen dat mijn zintuigen oppikken en oude data, opgeslagen in de diepste krochten van mijn harde schijf. 

Vele wegen leiden naar Zweden, maar een ding heeft iedere weg gemeen: er moet geld zijn of binnenkomen om van te leven en onderdak. De een verkoopt zijn huis met flinke overwaarde en koopt hiervan een houten huis. De ander gaat huren, ondanks de overwaarde. En natuurlijk zijn er Nederlanders die de overwaarde bijleggen bij een camping of BnB en zich daarmee zowel onderdak als een inkomstenbron verschaffen. Wij lieten twee huurappartementen achter en kozen bewust om opnieuw te gaan huren in Zweden, omdat het bijna onmogelijk is om op afstand een locatie uit te zoeken en we daarin onszelf niet wilden vastleggen én omdat er nog niet genoeg spaargeld is om iets fatsoenlijks te kopen. 

Tijdens de voorbereiding van onze emigratie gaf het me vertrouwen verhalen te lezen of te horen van gezinnen die zonder koopwoning vertrokken naar Zweden, om te zien wat zij deden, waar ze tegen aan liepen, wat we niet moesten doen en wat precies wel. Maar een huurwoning achterlaten en kinderen meenemen zijn slechts twee van de vele variabelen die een emigratie specifiek maken.  

In mijn vooronderzoek, en ook nu nog, hoorde ik veelal verhalen van Nederlanders die roepen dat je absoluut Zweeds moet kunnen alvorens je gaat bedelen om een baantje. En ik zeg bewust baantje, want de baan díe je vervolgens weet te bemachtigen na tig brieven, maanden wachten, vele gesprekken en afwijzingen, is in Nederland alleen maar te bestempelen als slecht betaalde bijbaan. Het huis waar je in terecht komt, is vaak een slecht onderhouden onderkomen en je betaalt je scheel aan stookkosten en/of renovatiekosten. Er zijn natuurlijk uitzonderingen. 

ge·luk (het; o)1gunstige loop van omstandigheden; = voorspoed: hij heeft altijd geluk boft altijd; van geluk mogen spreken veel geluk hebben; op goed geluk op de gok2aangenaam gevoel van iem. die zich verheugt
*Geluk volgens de Dikke van Dalen

Ineens zijn we hier. Bijna dagelijks, zelfs op grijze dagen, verwonderen we ons over het veranderende landschap om ons heen, het groeiend aantal vogels in de tuin, de sporen van wild in de bossen en de weerspiegeling van de prachtige lucht op het meer. Ook over de schijnbaar simpele weg die we hebben moeten bewandelen om hier te komen. Solliciteren, huis huren, spullen inpakken en gaan. Hebben we dan zoveel geluk gehad? Of hebben we het helemaal zelf voor elkaar gebokst met onze instelling? Heeft alles dat we in ons leven hebben meegemaakt ertoe geleid dat we uiteindelijk hier nu zijn? Of van alles een beetje?

Mijn man solliciteerde vanuit Nederland met een zeer zwak woordje Zweeds, werd uitgenodigd na de tweede serieuze poging voor een eerste online gesprek en vervolgens werd hij op locatie hartelijk ontvangen voor een assessment en tweede gesprek met een zelfgebakken taart. We hoefden niet lang te zoeken naar een huurvilla op het platteland in het mooiste gebied van de regio, een half uur met de auto van het werk. 

Vier maanden later pakken we de dozen uit. Vanaf het ijs aanschouwen we de kleurrijke zonsondergang en vergeten we in één klap alle hobbels op de weg.

Het gevaar van de ervaringen van andere mensen tot me nemen, is dat ik de magie van het leven uit het oog kan verliezen. Ik weet nu eenmaal nooit wat het leven voor ons in petto heeft. Ik weet nooit wat er om de hoek van ons leven op ons staat te wachten. Bouw het juiste momentum op. Vertrouw en dwing niet te veel af. Hou de stip op de horizon in de gaten, maar bemoei je niet met hoe je er moet komen. En onderweg: "hold on tightly, let go lightly" zoals Ram Dass gezegd zou hebben. You win some, you lose some. Dit alles schrijf ik, om mezelf hieraan te blijven herinneren. Ik weet niet of we geluk hebben gehad of dat het eigen toedoen is geweest, maar ik weet wel dat geloven dat je het zélf voor elkaar het gekregen helpt om het opgebouwde momentum in stand te houden. 

Over de tegenvallers schrijf ik een andere keer.