Principes: Leren, Leven, Loslaten

Principieel ongeloof

Ik vorm mijn eigen religie door me te verdiepen in vele kleuren, smaken en culturen en daaruit de elementen te halen die mij het meest logisch lijken en de meeste zingeving opleveren. Ik haal overwegend veel uit het Boeddhisme, maar ik noem mezelf geen Boeddhist. Enerzijds, omdat ik me niet kan verenigen met bepaalde aspecten van deze levenswijze. Anderzijds, omdat ik me niet aan een geloof wil verbinden, omdat ik hiermee een verkeerd beeld schets over het leven dat ik leid. Een geloof of religie roept nu eenmaal vaak het beeld op dat men gelooft in een bepaalde machtige entiteit buiten ons. God.

Ik geloof dat wat de meeste mensen 'God' noemen, binnen in ons zit. En wel verstopt in elk minuscuul deeltje van ons lijf. Ik geloof zelfs dat alles in het universum gemaakt is van dezelfde materie en dat in de kern van elk afzonderlijk deeltje een stukje van dit zogenaamde God zit. God is in mijn ogen levenslicht. De kern die alles verbindt en zorgt dat het trilt, leeft en evolueert. Ik geloof ook dat er geen enkel deel in het hele universum kan voortbestaan zonder de aanwezigheid van alle andere dingen. Alles is één. In mijn ogen althans. Ik baseer dit alles op de kwantumfysica en op geschriften van religies en culturen. Bovendien baseer ik dit op mijn ervaring met de Vipassana meditatietechniek.
Interesse in zulke onderwerpen heeft mij mindfulness laten ontdekken. Leven in het NU zorgt ervoor dat ik in contact sta met het levenslicht in mij en buiten mij. Het leven leeft en herkleurt mijn wereld! Een vredig en verenigd gevoel waar elke cel in mijn lichaam en mijn geest zich volledig aan overgeven. Voor mij is dit balans. De weg die ik wil bewandelen in het leven. De weg van het midden? Of weg van het midden?

Deze levenskunst heeft mij ertoe doen besluiten geen alcohol en drugs meer te gebruiken. Een principiële afweging dus. Ik heb dit met mezelf afgesproken omdat de werking van verdovende middelen mijn levensbalans innig verstoord en hierdoor mijn lichaam en geest te ver van elkaar verwijderd raken. Vanuit medisch oogpunt zijn drank en drugs natuurlijk ook niet goed voor mijn lichaam en mijn lichaam is mijn tempel, maar eerlijk gezegd ben ik nog te hypocriet om dit als argument aan te dragen in de verdediging van mijn principe, dus laat ik het achterwege laten in deze beschouwing.

Zorgen principes er nu voor dat ik netjes op mijn pad des levens blijf lopen? Of zorgt het afwijken van deze principes, al is het maar voor een enkele keer, juist voor balans in mijn leven? Het leven bestaat nu eenmaal niet alleen maar uit positieve elementen; zonder negativiteit is er geen balans, want zonder dalen kan men geen pieken ervaren. 

  Van het pad af raken

Ik lijk een uitzondering te zijn als het gaat om niet gebruiken van drugs en alcohol. Kijkend om me heen, zie ik dat er vaak overvloedig gebruik wordt gemaakt van drank, pillen of wiet. Ik mediteer, klim, ren en eet gezond. Ik lees boeken over Boeddhisme en wil in mijn leven het liefst anderen inspireren. Ben ik een zweverige boomknuffelaar en zijn die mensen om mij heen nu juist degenen die de balans in hun leven hebben gevonden?

Discussiëren over dit onderwerp vind ik lastig. De ultieme vraag voor mij is: Wat geeft het als je een paar keer per jaar over de relatieve schreef gaat in ruil voor een avontuurlijke avond? Wat geeft het als je een paar keer per jaar een pilletje neemt, een schijnbaar onuitputtelijke bron van lichaamsenergie aanbreekt en los gaat? Ik durf geen antwoord op deze vraag te geven. Ik zou van de daken willen schreeuwen dat het een halsmisdaad is om je lichaam en geest zo te mishandelen, maar ik kan niet beargumenteren waarom. Misschien weet ik diep van binnen dat het inderdaad niet rampzalig is, maar durf ik dit niet toe te geven omdat ik dan van mijn pad afwijk. Wat ik wel weet, is dat ik juist op het moment dat ik drugs of drank gebruik, mezelf kwijt raak. Mijn ego neemt het roer over en de volgende dag heb ik spijt dat ik me heb laten gaan, lijden en misleiden.

Niet al te lang geleden ben ik door een periode van alcoholmisbruik heen gegaan. Ik gebruikte alcohol om mezelf te verdoven. Het ging me niet om de smaak. Het gebruik diende puur om niet te hoeven zien dat ik verdwaald was. Niet beseffende dat het gebruik er alleen maar voor zorgde dat ik nog meer van het pad af raakte.
In de winter van 2010/2011 heb ik ruim vier maanden doorgebracht in mijn lievelingsland India, waar ik in een labiele periode over ben gegaan op het gebruik van softdrugs. Ik werd met de neus op de feiten gedrukt en er aan herinnerd dat drugs niet voor mij zijn. Mijn trip sloeg om in een paranoïde 'bad trip' en ik heb urenlang tussen verschillende lagen van bewustzijn gehopt, terwijl ik in bed lag ondergedoken. Ik was me ervan bewust dat ik totaal de weg kwijt was en dat mijn ego de show wilde stelen. Ik liet het niet toe, maar daarvoor in de plaats werd ik krankzinnig van de vicieuze cirkel waarin ik me bevond.
Het blijkt dus dat als ik al uit balans ben, het gebruik van alcohol en drugs ervoor zorgen dat ik verder uit balans en van mijn pad af raak. Of zoals we in Noord-Brabant zeggen: "van het padje af zijn" of "van de kaart af zijn."

Oordelende (mensen)geest

 

 Van hét pad of dé weg afraken, impliceert dat er een soort van algemene middenweg is. Een pad met een pijl rechtdoor en een bord waarop staat "dé gemiddelde weg naar het einde van je leven." Als er een soort van gemiddelde weg is, dan zijn er wegen die daarvan afwijken, want uitzonderingen bevestigen nu eenmaal de regel. Wie bepaalt welke weg het beste is? Waarom is een omweg naar Rome door de natuur, beter of slechter dan de route over de snelweg die de gemiddelde automobilist rijdt?

Ik oordeel te snel, als ik merk dat mijn naasten die ik liefheb zichzelf de vernieling in helpen door het gebruik van de besproken middelen. Het maakt me verdrietig dat zij niet een andere weg kiezen, mijn weg bijvoorbeeld. Ik voel me eenzaam als ik merk dat ik tot de zeldzamen behoor die er niet aan mee doen. Dat maakt mij ineens het buitenbeentje, de extremist, terwijl ik juíst zo bewust leef. Wat gebeurt er als ik met de mainstream mee drijf, als een mak schaapje achter de rest aan hobbel en af en toe mee ga over de dam? In het weekend drinken met maten of een paar keer per jaar XTC, wellicht een lijntje coke? Terwijl ik dit schrijf, voel ik mijn lijf in opstand komen. De eeuwige rebel in mij, de doorsnee recalcitrant doet gewoon principieel niet mee aan mainstream praktijken en wijkt liever af van de -door de mainstream maatschappij geasfalteerde- gemiddelde weg rechtdoor, door 'nee' te zeggen tegen drank en drugs.

De aversie tegen mainstream (de ruimste doelgroep denkbaar) komt af van het feit dat ik vind dat we door (religieuze, educatieve en politieke) autoriteiten geconditioneerd zijn en daardoor gestopt zijn om voor onszelf te denken. Er werd en wordt voor ons bepaald hoe we ons behoren te gedragen en wat we op welke manier dienen te labelen. Een alziend oog houdt ons nauwlettend in de gaten en wee je gebeente als je afwijkt van dat wat geacht wordt normaal te zijn. Maar Vrouwe Justitia oordeelt niet alleen over normen en waarden. Evolutie heeft gezorgd dat wij oordelen over alles wat we aan zintuiglijke waarneming binnen krijgen.

De dagelijkse hobby van mijn zieke ego is om overal een oordeel over te vellen. Dit reikt van een simpel oordeel over de geur van het toilet dat mijn vriend zojuist heeft verlaten en de jurk van de overbuurvrouw tot een complex oordeel over het gebruik van drugs en drank door mijn naasten. Het reikt zelfs tot het veroordelen van mijzelf over het feit dat ik me soms als gemiddeld mens gedraag en zogenaamd hypocriet acteer door af te wijken van mijn eigen principes ofwel de wegen, geplaveid door wijzen die al tijden niet meer onder ons zijn, die ik wil bewandelen.   

Geloven is vertrouwen

Alsof ze dranghekken voorstellen naast het pad dat ik bewandel, kunnen principes zorgen voor een krampachtig leven. Een controleerbare afbakening. Maar principes zijn geen garantie voor niet afdwalen en uitblijven van diepe dalen. Alcohol en drugs zorgen ervoor dat mijn lichaam van mijn geest verwijderd raakt. Krampachtig vasthouden aan principes brengt precies hetzelfde teweeg.

Volgens Aristoteles (Griekse filosoof, ca. 350 v. Chr.) wil de gulden middenweg vinden in de dingen des levens niet per se zeggen dat je moet matigen. Het wil zeggen dat je balans vindt tussen twee uiterste eigenschappen, waarvan de één gekenmerkt wordt door teveel en de ander door tekort. De deugd die het midden houdt tussen lafheid en overmoed is dapperheid. Het gaat er niet alleen om dat je wegloopt van de vijand, ook roekeloos gedrag voorkomen zodat je jezelf en naasten geen schade toebrengt, is noodzaak.

Volgens mij (ca. 2000 na Chr.) ben je dapper als je trouw blijft aan jezelf en jouw levenspad met de juiste intentie en erop vertrouwt dat de volgende stap de enige juiste is. Principes heb ik in de loop der tijd bewust en zorgvuldig gekozen op basis van kennis én ervaring. Ze herinneren me aan de levensintenties waarmee mijn ziel en zaligheid zich verenigen. Het loslaten van principes is voor mij belangrijker dan het ontwikkelen en leven ervan. Loslaten en de controle uit handen geven, zijn inherent aan vertrouwen in de volgende stap. Het zijn niet principes die mij op mijn pad houden. Vertrouwen houdt me op mijn pad en principes wijzen slechts de weg.

Beseffen dat bijna zeven miljard mensen op deze aardkloot dezelfde richting op gaan, maakt oordelen overbodig. We zijn allen één, maar ieder heeft met individuele perceptie een unieke weg te gaan. Geplaveid of ongeplaveid, alle wegen leiden naar Rome.

----------------------------------------------------------------------------

Dit is een essay dat ik een jaar geleden voor een wedstrijd heb geschreven. Ik ben niet meer dezelfde als vorig jaar, dus ook mijn mening is niet meer hetzelfde. Maar de strekking van het verhaal is voor mij nog belangrijker geworden. Ik kwam erop om dit stukje hier te plaatsen omdat het weer bijna Koninginnedag is, waar ik behoorlijk tegen op hik. Toch mijn eigen woorden nog maar eens lezen :-) 

Bovendien las ik bij haar een blogje, dat me inspireerde om dit te plaatsen.